โครงการอ่างเก็บน้ำบึงโขงหลงอันเนื่องมาจากพระราชดำริ เป็นโครงการที่พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร มีพระราชดำริเมื่อวันที่ 22 พฤศจิกายน 2520 ในการพิจารณาวางโครงการพัฒนาบึงโขงหลงเพื่อนำน้ำจากบึงโขงหลงไปพัฒนาการเกษตร ซึ่งกรมชลประทานได้ดำเนินการก่อสร้างอ่างเก็บน้ำขนาดความจุ 12 ล้านลูกบาศก์เมตร แล้วเสร็จเมื่อปี 2523 สามารถส่งน้ำช่วยเหลือประชาชนในพื้นที่ตำบลบึงโขงหลง จำนวน 1,200 ไร่
วันที่ 11 กรกฎาคม 2567 เวลา 13.30 น. นายจรัลธาดา กรรณสูต องคมนตรี ประธานอนุกรรมการติดตามและขับเคลื่อนโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริในพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ พร้อมด้วยนายศุภรัชต์ อินทราวุธ รองเลขาธิการ กปร. และคณะอนุกรรมการฯ เดินทางไปยังเทศบาลตำบลบึงโขงหลง อำเภอบึงโขงหลง จังหวัดบึงกาฬ เพื่อติดตามการดำเนินโครงการอ่างเก็บน้ำบึงโขงหลงอันเนื่องมาจากพระราชดำริ โดยรับฟังรายงานสรุปผลการดำเนินงานจากผู้แทนหน่วยงานต่าง ๆ ณ ห้องประชุมเทศบาลตำบลบึงโขงหลง
โอกาสนี้ นายศุภรัชต์ อินทราวุธ รองเลขาธิการ กปร. กล่าวรายงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริในพื้นที่จังหวัดบึงกาฬ จากนั้นผู้แทนกรมชลประทาน รายงานสรุปสถานการณ์น้ำในเขตพื้นที่จังหวัดบึงกาฬ การดำเนินโครงการปรับปรุงอ่างเก็บน้ำบึงโขงหลงและการพัฒนาอาชีพประชาชนบ้านดอนกลาง ตำบลบึงโขงหลง อำเภอบึงโขงหลง จังหวัดบึงกาฬ ซึ่งเป็นโครงการต่อยอดจากโครงการอ่างเก็บน้ำบึงโขงหลงอันเนื่องมาจากพระราชดำริ พร้อมกันนี้ องคมนตรีได้ให้ข้อเสนอแนะการดำเนินงานและการสนองพระราชดำริในการสืบสาน รักษา ต่อยอด โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ เพื่อให้เกิดประโยชน์และเกิดความยั่งยืนต่อไป
จากนั้น องคมนตรีและคณะฯ เดินทางไปตรวจเยี่ยมโครงการอ่างเก็บน้ำบึงโขงหลงอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ตำบลบึงโขงหลง อำเภอบึงโขงหลง จังหวัดบึงกาฬ พร้อมกับปล่อยพันธุ์ปลา และพบปะเยี่ยมเยียนราษฎรกลุ่มผู้ใช้น้ำ โอกาสนี้ มอบเมล็ดพันธุ์ข้าวพระราชทานให้แก่ราษฎรเพื่อใช้ประโยชน์ต่อไป
ซึ่งจากสภาพปัญหาโครงการอ่างเก็บน้ำบึงโขงหลงฯ ถนนบนทำนบดินเกิดการกัดเซาะ เนื่องจากใช้งานเป็นระยะเวลานาน ประกอบกับมีขนาดเล็ก ส่งผลให้การสัญจรของประชาชนไม่ได้รับความสะดวก โดยในช่วงฤดูน้ำหลากก็ไม่สามารถใช้เป็นเส้นทางสัญจรได้และเกิดอุบัติเหตุหลายครั้ง รวมทั้งระบบส่งน้ำเดิมไม่เพียงพอต่อการใช้น้ำของเกษตรกร และการอุปโภคบริโภคในบริเวณพื้นที่ด้านท้ายอ่างเก็บน้ำจากการขยายตัวของชุมชน
สำนักงาน กปร.และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องได้น้อมนำพระบรมราโชบายของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ในการสืบสาน รักษา ต่อยอดโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริให้เกิดประโยชน์เพิ่มมากขึ้นและครอบคลุมในทุกมิติ ทั้งด้านเศรษฐกิจ สังคม สิ่งแวดล้อมและความยั่งยืน โดยวางแนวทางการพัฒนาตั้งแต่ต้นน้ำ กลางน้ำ และปลายน้ำ จึงได้ดำเนินงานโครงการปรับปรุงอ่างเก็บน้ำบึงโขงหลงและพัฒนาอาชีพประชาชนบ้านดอนกลาง (โครงการต่อยอด) อำเภอบึงโขงหลง จังหวัดบึงกาฬ คือ 1 ใน 18 โครงการต่อยอดโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
ต้นน้ำ จัดทำแผนงานพื้นฐานด้านการสร้างการเติบโตบนคุณภาพชีวิตที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม จัดทำแผนงานยุทธศาสตร์สร้างการเติบโตอย่างยั่งยืนอนุรักษ์ฟื้นฟูและป้องกันการทำลายทรัพยากรธรรมชาติ จัดทำโครงการพัฒนาปรับปรุงแหล่งท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์เขตห้ามล่าสัตว์ป่าบึงโขงหลง และจัดทำโครงการกำจัดผักตบชวาและวัชพืชในเขตห้ามล่าสัตว์ป่าบึงโขงหลง
กลางน้ำ กำหนดแผนการพัฒนาโครงสร้างของโครงการอ่างเก็บน้ำบึงโขงหลงฯ ระบบการกระจายน้ำ และคลองส่งน้ำ เมื่อดำเนินการแล้วเสร็จจะสามารถเพิ่มพื้นที่ชลประทานได้ 165 ไร่ เพิ่มประสิทธิภาพในการส่งน้ำและกักเก็บน้ำเพื่อการอุปโภคบริโภคและทำการเกษตร ประชาชนได้รับประโยชน์ 5,237 คน 2,011 ครัวเรือน
ปลายน้ำ กำหนดแผนการพัฒนาแผนงานโครงการเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตของผู้มีส่วนได้ส่วนเสียกับอ่างเก็บน้ำบึงโขงหลงเพื่อสร้างงาน สร้างอาชีพ สร้างรายได้ให้กับประชาชนในพื้นที่ ทั้งด้านเกษตรกรรม การท่องเที่ยว เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตให้ดียิ่งขึ้นและเกิดความยั่งยืนต่อไป
นายหนุ่ย น้อยเสนาะ ผู้ใหญ่บ้าน หมู่ 1 ตำบลบึงโขงหลง อำเภอบึงโขงหลง จังหวัดบึงกาฬ ในฐานะประธานกลุ่มผู้ใช้น้ำในโครงการอ่างเก็บน้ำบึงโขงหลงอันเนื่องมาจากพระราชดำริ เปิดเผยว่า มีความปลาบปลื้มดีใจเป็นอย่างยิ่งที่พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตรทรงพระราชทานโครงการอ่างเก็บน้ำบึงโขงหลงอันเนื่องมาจากพระราชดำริ เพื่อใช้เป็นแหล่งน้ำในพื้นที่บ้านดอนกลางและหมู่บ้านใกล้เคียงได้มีแหล่งน้ำไว้ใช้ทำมาหากิน ทำให้มีอาชีพ มีรายได้มั่นคง มีคุณภาพชีวิตดีขึ้น นับเป็นพระมหากรุณาธิคุณอย่างล้นพ้น และขอขอบคุณผู้แทนพระองค์ที่ได้เดินทางมาเยี่ยมเยียนพี่น้องประชาชนและเกษตรกรในครั้งนี้ เราทุกคนต่างสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตรและพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรรามาธิบดีศรีสินทรมหาวชิราลงกรณ พระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัวอย่างหาที่สุดมิได้ หลังจากมีโครงการนี้เกิดขึ้น ทำให้เกิดความอุดมสมบูรณ์ขึ้น เกษตรกรได้รับประโยชน์จากการปลูกข้าวนาปรัง 553 ไร่ และเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่สำคัญ มีนักท่องเที่ยวไม่ต่ำกว่า 1,000 คนต่อวัน
ส่วนการปลูกข้าวในพื้นที่นาแปลงใหญ่ได้มีหน่วยงานราชการให้ความสำคัญกับเกษตรกร โดยการแจกเมล็ดพันธุ์ข้าวเหนียว กข 22 และกข 6 เพื่อนำไปเพาะปลูกในพื้นที่นาแปลงใหญ่ นอกจากนี้ยังได้รับงบประมาณสนับสนุนจากภาครัฐอีก 3 ล้านบาท เพื่อนำไปจัดซื้อรถเกี่ยวข้าว รถไถ รถลาก และดำเนินการพัฒนาต่อยอดโครงการปรับปรุงอ่างเก็บน้ำบึงโขงหลงอันเนื่องมาจากพระราชดำริและพัฒนาอาชีพประชาชนเพื่อให้เกิดความเข้มแข็งและยั่งยืนต่อไป
ด้านนายสมศักดิ์ เพชรสมบัติ เกษตรกรผู้ใช้น้ำบ้านดอนกลาง ตำบลบึงโขงหลง อำเภอบึงโขงหลง จังหวัดบึงกาฬ กล่าวว่า รู้สึกดีใจและซาบซึ้งในพระมหากรุณาธิคุณพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงเมตตาทำให้โครงการอ่างเก็บน้ำบึงโขงหลงอันเนื่องมาจากพระราชดำริ จังหวัดบึงกาฬ แล้วเสร็จสมบูรณ์ เพื่อให้เกษตรกรได้มีโอกาสใช้น้ำ เพราะในช่วงฤดูแล้งพื้นที่บริเวณนี้จะแห้งแล้งมาก หลังจากโครงการดังกล่าวเสร็จสิ้น พื้นที่บริเวณนี้ก็เกิดความอุดมสมบูรณ์ยิ่งขึ้น ภาคการเกษตรดีขึ้น มีพันธุ์สัตว์น้ำเพิ่มขึ้น อีกทั้งหลายหน่วยงานก็มีการพัฒนาต่อยอดโครงการฯ สนองงานพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรรามาธิบดีศรีสินทรมหาวชิราลงกรณ พระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว ทำให้หมู่บ้านมีความเป็นอยู่ที่เจริญยิ่งขึ้น โดยเกษตรกรสามารถปลูกข้าวนาปรังในช่วงฤดูแล้งได้ รวมถึงการปลูกพืชผักสวนครัวก็เกิดผลสัมฤทธิ์ เพื่อจำหน่ายในชุมชน ก็เป็นรายได้เสริมให้กับเกษตรกรที่ได้รับประโยชน์จากแหล่งน้ำในโครงการอ่างเก็บน้ำบึงโขงหลงอันเนื่องมาจากพระราชดำริ โครงการนี้ถือเป็นโครงการที่ดี ทำให้เกษตรกรในพื้นที่บ้านดอนกลางและพื้นที่ใกล้เคียงได้รับประโยชน์จากโครงการฯ เช่นเดียวกัน โดยได้ใช้น้ำเพื่อการอุปโภคบริโภคและทำการเกษตร
“วันนี้นับเป็นนิมิตรหมายอันดีที่ผู้แทนพระองค์ได้เดินทางมาตรวจเยี่ยมโครงการอ่างเก็บน้ำบึงโขงหลงอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ซึ่งในปัจจุบันได้พัฒนาเป็นแหล่งท่องเที่ยวและเป็นสถานที่พักผ่อนอีกแห่งหนึ่งของจังหวัดบึงกาฬและพื้นที่ใกล้เคียง ซึ่งในอนาคตจะมีการขยายเขตประปาเพื่อให้ประชาชนได้ใช้น้ำอย่างทั่วถึง ส่วนความต้องการของภาคการเกษตรก็อยากจะให้ดำเนินการขยายคลองส่งน้ำ เพื่อให้เกษตรกรได้ใช้น้ำอย่างทั่วถึง และเพื่อให้เกิดความอุดมสมบูรณ์ในภาคการเกษตรอย่างยั่งยืนต่อไป เนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 6 รอบ 28 กรกฎาคม 2567 ขอพระองค์ทรงพระเจริญยิ่งยืนนาน” นายสมศักดิ์ กล่าว
